Hafta 5- Etkileşimli İçerik Tasarımı

UZE548 e-Öğrenme Malzemelerinin Geliştirilmesi / 5. Hafta

(25 Mart Haftası)

5. Hafta: Etkileşimli İçerik Tasarımı (İçerik hazırlama ve storyboard hazırlama)

 

Geçtiğimiz haftaların etkinliklerinde bir e- öğrenme malzemesi geliştirme süreç basamaklarından analiz ve tasarım süreçlerine değindik ve gerek yapılan özetlerle gerek örnek uygulama projeleriyle, bir e-öğrenme malzemesi geliştirme aşamaları hakkında oldukça faydalı bilgiler edindim.

Bu hafta ise, analiz ve tasarım süreçlerinin ardından geliştirme sürecinin alt basamakları olan içerik geliştirme ve bir storyboard hazırlama süreçlerine değineceğiz.

Ayrıca,  konu uzmanlarının e-öğrenme geliştirme sürecine olan katkıları, kullanılacak dil, etkileşimli e-dersin yapısı, içerik sunum teknikleri, örnekler, medya öğelerinin eklenmesi, alıştırma ve testlerin geliştirilmesi konuları anlatılacaktır.  Aşağıdaki kaynaktan yararlanılacaktır.

 

·         E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, 5. Preparing content, Sayfa: 58-61.

·         E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, 6. Creating storyboards, Sayfa: 62-89. (http://www.fao.org/docrep/015/i2516e/i2516e.pdf‎)

 

 

 

 

3.GELİŞTİRME

 

3.1. İçerik Geliştirme

 

Konu Uzmanlarının E-Öğrenme Geliştirme Sürecine Olan Katkıları:

 

Geleneksel eğitimde, konu uzmanları öğrenenler için materyalleri bir araya getirirler ve bunları kullanarak öğretirler. Ancak, e-öğrenmede konu uzmanlarının e-öğrenme materyalleri ve etkinlikleri hazırlamaları ve öğretim tasarımı geliştirmeleri gerekmektedir. Konu uzmanlarının hazırladığı yüksek kalitedeki içeriklerin, alan dersine özel bilgi ve becerilerin geliştirilmesine katkısı olması gerekir. Bununla birlikte, konu uzmanının katkısı zaten var olan materyalin miktarı ve kalitesine göre de değişebilir.

 

Aslında, belirli alanlarda birçok materyal zaten vardır. Burada konu uzmanları var olan materyalleri e- öğrenme ortamlarına uyarlayarak katkıda bulunabilirler. Örneğin, yüz yüze eğitim için hazırlanmış bir powerpoint sunusu, e- öğrenme ortamının bireysel kullanımına yönelik detayları içermez. Konu uzmanlarının bu tür uyarlamalar yaparak katkıda bulunmaları önem taşımaktadır.

 

 

Kullanılacak Dil

 

Konu uzmanlarının bir e- öğrenme dersi geliştirirken, öncelikle dersin taslağı ve anlatacakları konu başlıkları ve örnekleme yapabilmek için yaklaşımlarla ilgili bilgi edinmeleri gerekir.

 

Bir e- öğrenme içeriği yazmak, bir kitap veya bilimsel bir makale yazmak gibi değildir. Bir e- öğrenme içeriği geliştirirken kullanılacak dilin taşıması gereken özellikleriyle ilgili bazı ipuçları aşağıdaki gibidir.

 

·         Dolaysız, basit ve açık yazılmalı, cümleler kısa tutulmalı, bir cümle 25 kelimeden fazla olmamalı ve okuyucuya bir seferde birden fazla bilgi ve fikir verilmemeli,

 

·         Belirsiz kullanımdan kaçınılmalı,

 

·         Eğer çok kültürlü bir hedef kitle varsa, belli bir kültüre özel jargon kullanımı, konuşma dili ve örneklerden kaçınılmalı,

 

·         Birleşik cümle kullanımında kaçınılmalı, virgül veya noktalı virgülle bağlanmış cümleler varsa, bu cümleleri daha kısa cümleler haline getirme yoluna gidilmeli,

 

·         Öğrenenleri katılmaya sevk etmek ve bilgiyi kişiselleştirmek adına, anlatımda öğrenenlere kişi zamirleri kullanarak hitap edilebilir,

 

·         Gerektiğinde maddelendirme kullanılmalı,

 

·         Cümleler kurulurken cinsiyet içeren cümlelerden kaçınılmalı,

 

·         Etken yapı kullanılmalı ve edilgen yapı etken yapının çok kullanışsız olduğu durumlarda kullanılmalı,

 

·         Kısaltmalı sözcükler ilk kullanımlarında açıkça yazılmalı ve eğer gerekirse sözlük bölümüne eklenmelidir.

 

 

 

 

Etkileşimli E-Dersin Yapısı

 

Bir etkileşimli e-ders için bir storyboard hazırlarken, öğretim tasarımcısı konu uzmanı tarafından sağlana içeriği bir dizi slayt kullanarak tekrar organize eder. Tekrar organize edilmiş etkileşimli e- dersin yapısı basitçe aşağıdaki gibidir.

 

1.    Öğrenme Hedefleri: Birinci sayfada dersin öğrenme hedefleri günlük kullanılan dille açık bir şekilde verilmelidir.

 

2.    Giriş: Bir veya birden fazla giriş sayfası dersten edinilen bilginin nasıl kullanılacağını ve bu bilgiye sahip olmanın yararlarını anlatmalıdır. Giriş bölümünün amacı öğrenenleri derste ilerlemeleri için motive etmektir.

 

3.    İçerik: Okuma metinlerinden, medya ögelerinden, örneklerden ve alıştırma sorularından oluşan dersin çekirdeğini oluşturan sayfalardır. Bu bölümde bilginin ve becerilerin öğreniminin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.

 

4.    Özet: Dersin önemli noktalarının listesidir. Öğrenenin, dersin önemli noktalarının içselleştirmesi amaçlanmaktadır.

 

 

 İçerik Sunum Teknikleri

 

Bir e-ders için storyboard oluştururken, öğretim tasarımcıları içeriği sunmak için, içeriğin türüne ve istenilen öğretim yaklaşımına göre birçok teknik arasından bazılarını seçebilirler. Bu tekniklerden bazıları şunlardır.

 

·         Hikâye anlatma

·         Senaryo-temelli yaklaşım

·         Araç kutusu yaklaşımı

·         Gösterme ve uygulama yöntemi

 

              Örnekler

 

     Örnekleri eklemek, öğrenenlerin gösterilen kavramları içselleştirmeleri için önem taşımaktadır. Örnekler, tümdengelim ve tümevarım yöntemleriyle kullanılabilir.

 

Tümden gelimde, önce tanım(teori) , sonra örnek veya durum verilir.

Tüme varımda, önce örnek veya durum, sonra tanım (teori) verilir.

 

            Yani, tanım ve uygulama örnekleri bu iki yöntemde yer değiştirmektedir.

 

 

            Medya Öğelerinin Eklenmesi

           

            Bir e-öğrenme dersinin içeriğinin oluşturulmasında birçok medya öğesi kullanılabilir.

Medya öğelerini eklerken, öğrenme sürecine zarar verebileceğinden, storyboarda çok fazla medya öğesi eklemekten kaçınılmalıdır. Kullanılabilecek medya ögelerinden bazıları şunlardır.

 

Okuma metinleri, grafikler, animasyonlar, dinleme ögeleri, videolar.

 

Alıştırma ve Testlerin Geliştirilmesi

 

Alıştırma ve değerlendirme soruları, öğrenme hedeflerine ulaşmadaki başarıyı pekiştirecek şekilde tasarlanmalıdır. Sorular, öğrenenleri sürece dâhil etmede ve dikkatlerini çekmede önem taşımaktadır, bu yüzden soruları storyboard da mümkün olduğunca çok kullanmak gerekir.

            Her bir alıştırma ve test türü, farklı içerik türü gerektirmektedir.

            Geliştirme ve değerlendirme için bazı ipuçları aşağıdaki gibidir.

·         Olayları ezberleme

·         Kavramları ve süreçleri anlama

·         Yöntem ve stratejik esasların uygulanması

Hazırlamış olduğum bir derslik  storyboarda  ulaşmak için tıklayınız

 

 

 

   

 

 

 

 

 

e- Öğrenme Tasarımı Devamı -Ödev 4

Hafta 04: e-Öğrenme Dersi Tasarımı (Öğretim, medya, değerlendirme ve dağıtım stratejileri tanımlanması)

Açıklama
Bu hafta (18 Mart 2015 haftası) öğretim yöntemleri, dağıtım stratejisi, değerlendirme stratejisi konuları üzerinde duracağım. Bu doğrultuda, belirtilen konu özetini hazırlarken, ders kaynağımız olan aşağıdaki kaynaktan faydalandım.

• E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses, 4. Defining instructional, media, evaluation and delivery strategies, Sayfa: 44-56. (http://www.fao.org/docrep/015/i2516e/i2516e.pdf‎

Tasarım sürecinin ilk iki basamağı olan, öğrenme çıktıları süreci ve derslerin dizilimi süreçlerine daha önce değinilmişti. Bu hafta öğretim yöntemleri, dağıtım stratejisi, değerlendirme stratejisi konularına değineceğiz.

 

2. TASARIM

2.1. Öğrenme Çıktıları

2.2. Derslerin Dizilimi

2.3. Öğretim Stratejilerini Belirleme

       Dersin içeriği belirlendikten sonra, geliştirme aşamasına geçmeden önce,   bilginin öğrenenlere hangi yöntemle ulaştırılabileceğine karar verilmelidir. Bu aşamanın nasıl yapılacağına karar verildiğinde, dersin genel tasarımı şekillenmiş olacaktır.

       Bir e- öğrenme dersinin tasarımı, aşağıdaki üç öğrenme metodunun karışımını içermektedir.

a)    Açıklayıcı Yöntem:

 

    Açıklayıcı yöntemin temelinde öğrenenin, okuması, dinlemesi ve gözlemlemesi vardır. Öğretim görevlisi, belli bir konuyla ilgili bilgiyi sunar ve daha sonra, öğrenenlerin bilgiyi hatırlama ve anlama düzeylerini değerlendirme için, öğrenenlere testler veya alıştırmalar verilir. Öğretici yöntem, genellikle bir konuda uygulama ve daha karmaşık basamaklara geçmeden önce, bir programa uyum süreci için veya temel bilgi aşamasında kullanılır.

 

Açıklayıcı yöntemde bilgiyi sunabilmek için sunumlar ( interaktif etkinliği olmayan yazılı metinler veya PowerPoint sunumları),

 

Örnek olay çalışmaları (konuyla ilgili gerçek ve önemli örnek olaylar)

 

Çalışılmış örnekler ( konuyla ilgili yapılan yorumlar ve sunula teoriler)

 

Demonstration ( bir ödevin nasıl yapılacağı ile ilgili açıklamalar)

 

 

 

b)    Uygulamalı Yöntem:

 

     Uygulamalı yöntem öğrenenlere bilgiyi sunmak yerine öğrenenlerin öğrenme sürecinde aktif olmalarını içermektedir. Öğrenenleri yönlendirmek ve dönüt vermek için bir rehberin bulunması olabilir. Uygulama olarak farklı yöntemler ve etkinlikler kullanılabilir. Örneğin;

 

·         Gösterip yaptırma yöntemi,

·         Etkileşimli e- öğrenmeler,

·         Sanal sınıf uygulamaları,

·         İş yardımı( sorunlara anında cevap vererek, çözüm bulma),

·         Örnek olay temelli ya da senaryo temelli yöntem (öğrenenlerin belli bir alanda bilişsel becerilerini geliştirmek ),

·         Rol yapma (kişiler arası ilişkileri geliştirmek için kullanılabilir. E- öğrenmede ise tartışma forumları üzerinden rol yapma etkinlikleri gerçekleştirilebilir.),

·         Sembolik simülasyonlar ve gerçekliği olan oyunlar (karmaşık sistemlerin bilimsel olarak anlaşılmasını gerçekleştirmek için),

·         Yönlendirilmiş araştırma( Bir rehberin online yönlendirmeleriyle araştırma yapma),

·         Proje çalışması (Bir rehberin e-öğrenme ortamlarında yönlendirmesiyle, öğrenenin belirli bir alanda proje oluşturmasının sağlanması).

 

c)    İşbirlikçi Yöntem

 

     İşbirlikçi yöntem öğrenenlerin birbirleriyle ve öğretim sorumlularıyla diyalog ve tartışma ortamlarını paylaşarak bilgi paylaşımı esasına dayanır. Sosyal yapılandırmacı ve işbirlikçi esasları uygulayarak öğrenme yaşantılarına sosyal boyut kazandırırlar. Öğrenenler bir tartışma arkadaş edinme ve kişisel geri dönüt edinme imkânı bulurlar.

 

Uygulamada farklı yöntemler ve etkinlikler kullanılabilir. Örneğin,

 

·         Online yönlendirilmiş tartışmalar

·         İşbirlikçi çalışmalar

·         Akran bilgi alışverişi ve öğrenmesi

 

     2.4. Dağıtım Stratejilerinin Belirlenmesi:

            Dağıtım stratejileri belirlenirken, öğrenenle ilgili etkenler, kullanılacak teknoloji             ile ilgili etkenler ve organizasyon ile ilgili etkenler dikkate alınmalıdır.

·         Öğrenenlerin, dağıtım kanalına ulaşma imkânları, e- öğrenme ortamını kullanmaya yönelik teknik bilgi düzeyleri ve öğrenmeye ayırabilecekleri zaman dikkate alınmalıdır.

·         Öğrenenlerin teknik imkanlarının online çalışmaya ne derece imkan verdiği, bulundukları ortamda internet bağlantı durumları ve eğer sürekli internet bağlantıları yoksa offline öğrenme imkanlarının gerçekleştirilmesi göz önünde bulundurulmalıdır.

·         Organizasyon ile ilgili olarak, ayrılması gereken zaman ve bütçe göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı online etkinlikler daha fazla zaman veya daha fazla bütçe gerektirebilir.

·          

2.5.Değerlendirme Stratejilerinin Belirlenmesi:

      E- öğrenme dersi için diğer önemli belirleyici değerlendirme stratejisidir.     Değerlendirme stratejimizi tasarım aşamasında belirlemek çok önemlidir.,

·         Öncelikle; değerlendirmenin amacını belirlemeliyiz. Değerlendirme dersi uygulamadan önce geliştirmeye yönelik bir nitelik değerlendirmesi olabilir.

·         Daha sonra; Öğrenenin gelişim sürecine veya sertifikasyon sağlamaya yönelik değerlendirme mi yapacağız buna karar vermeliyiz. Bu tür bir değerlendirme derse ilişkin yapacağımız değerlendirme testine etki edecektir.

·         Son olarak, değerlendirme testlerimizi tasarımın en başında belirlemeliyiz ve her üniteden sonra uygulanabilecek testlere karar vermeliyiz.

 

e-ÖĞRENME UYGULAMA PROJESİ (2)

 

3. Öğretim Stratejilerini Belirleme:    Öğrenenlere, öncelikle her haftanın konusuyla ilgili, resimli ve kısa yazılar içeren yazılı dokümanlar ve PowerPoint sunuları gönderilecektir. Daha sonra öğrencilerin, burada gördükleri ve aşinalık kazandıkları konuyla ilgili ses, şarkı ve animasyon dosyaları web sitesine yüklenecektir. Öğrenciler, uygun olduklarında bu dosyalara ulaşarak dinleme ve izleme yapabileceklerdir. Öğrencilere, konuşma imkânı sunabilmek için öğretmen yönetiminde video konferans sistemi oluşturulacaktır. Video konferans sisteminde çalışma saatleri tüm öğrenenlerin ayırabilecekleri ortalama zaman dikkate alınarak planlanacaktır.

4. Dağıtım Stratejilerinin Belirlenmesi: Öğrenenlere, hazırlanan web sitesinde ve video konferans sisteminden ulaşılacaktır. Öğrenenlere, bu tür ortamları nasıl kullanacakları önceden anlatılacaktır.

5.Değerlendirme Stratejilerinin Belirlenmesi: Program, öğrenenlerin dinleme ve konuşma becerilerini değerlendirmeye yöneliktir. Dönem içerisinde iki defa dinlediklerini anlayıp anlamadıklarını ölçmeye yönelik dinleme değerlendirmesi ve video konferans sistemindeki konuşma etkinliklerinde ve okuldaki yüz yüze derslerde yapılan konuşma etkinliklerinde konuşma becerilerindeki gelişmeye yönelik gözleme dayalı değerlendirme her ders için yapılacaktır.

Öğrenenlerin ilgi ve motivasyonunu arttırmaya yönelik, dinleme becerisi değerlendirme sonuçları ve iki haftada bir gözleme dayalı hazırlanan konuşma yeterliliği ölçeği web sitesinde yayınlanacaktır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hafta 03: e-Öğrenme Dersi Tasarımı (Ders içeriğinin belirlenmesi ve düzenlenmesi)

Hafta 03: e-Öğrenme Dersi Tasarımı (Ders içeriğinin belirlenmesi ve düzenlenmesi)

 

 e-öğrenme materyallerinin tasarlanması ve geliştirilmesi sürecinde en fazla yararlanılan ADDIE modelinin ilk iki aşaması olan çözümleme ve tasarım süreçlerini bu hafta detaylı bir biçimde inceleyeceğiz.

 Bu haftanın konusuyla ilgili okumaları hocamızın paylaşmış olduğu aşağıda belirttiğim kaynaklardan yaptım.

E-learning methodologies - A guide for designing and developing e-learning courses,

3. Identifying and organizing course content, Sayfa:28-43. (http://www.fao.org/docrep/015/i2516e/i2516e.pdf‎)

1. ÇÖZÜMLEME (ANALISYS): Üç kısımdan oluşmaktadır.

1.1. İhtiyaç Analizi

Bir e- öğrenme dersi tasarlanmadan önce, ihtiyaç analizi aşağıdaki konular ile ilgili bilgi sahibi olmak için yapılmalıdır.

·         E-öğrenmenin yapılacak eğitimin alanıyla ilgili bilgi ve beceri eksikliklerini gidermek için gerekli olup olmadığını anlamak

·         E- öğrenmenin alınacak eğitim için en iyi uygulama olup olmadığını anlamak

E- öğrenme bütün öğrenme problemleri veya durumları için uygun öğrenme olmayabilir. e- öğrenmenin belirlenen öğrenme hedefleri için uygunluğunun analizinin  de ihtiyaç analizi aşamasında yapılması önem taşımaktadır.

1.2. Hedef Kitle Analizi

Bu aşamada hedeflenen öğrenen grubunun özellikleri analiz edilir. E- öğrenme içeriğinden faydalanacak olan öğrenci kitlesi,

·         yaşadıkları yere,

·         çalıştıkları iş yeri ve iş yerlerindeki konumlarına göre,

·         hazırbulunuşluk ve verilecek e- öğrenme konusundaki bilgi düzeylerine göre,

·         öğrenenlerin bilgisayar ve teknik alandaki yeterliliklerine göre,

·         öğrenenlerin, e-öğrenmeye ve öğrenme içeriğine ayırabilecekleri zamana göre,

·         e- öğrenmeye katılacakları yere ve internete bağlanacakları yere göre, (ev, iş yeri, öğrenme merkezleri)

·         e- öğrenme için kullanacakları bilgisayar ve yazılım kapasitelerine göre

analiz edilmeli ve tasarımın yapılmasında önemli olan öğrenen analizinden elde edilen sonuçlar tasarım yapılırken dikkate alınmalıdır.

1.3.İçerik Analizi

İçerik analizi öğretim tasarımının en önemli aşamalarından biridir. İçerik analizi iyi yapılmazsa, kullanılacak yöntemlerin ya da araç-gerecin/ medyanın hiç bir önemi kalmaz.

İçerik analizinde , öğrenenlerin hazırbulunuşluk düzeyleri ve beceri alanları gibi özelliklerinin dikkate alınması önemlidir. İçerik analizi, bazen belirli bir alanda bilgi ve beceri edinilmesi için tasarlanabileceği gibi, bazen daha geniş öğrenen grubuna ulaşabilecek içerikler tasarlanabilir.

2.TASARIM (DESIGN)

Toplam beş aşaması olan tasarımın ilk iki aşaması, öğrenme çıktıları ve ders dizilimidir.Bu iki alt başlıktan bahsedecğiz.

2.1.Öğrenme Çıktıları

Bir öğrenme çıktısı, öğrenme sonunda öğrenenin yeterliliğini ifade eden cümledir. Öğrenme çıktısı, içerik analizinde belirlediğimiz, hedeflere ne derece ulaşabildiğimizdir. Uygulama sonunda öğrenen yeterliliğiyle ilgili 6 bilişsel yeterlilikten bahsedebiliriz. Bunlar; bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme yeterlilikleridir.

2.2. Derslerin Dizilimi

Derslerin dizilimi, belirlenen ve hedeflenen  öğrenme çıktıları ve içeriğe göre bir sıralama yapılmasıdır. Sıralama, öncelikle edinilmesi beklenen beceriler ve daha sonra bu becerilerle birlikte edinilebilecek beceriler olarak sıralanmalıdır. Yani hiyerarşik bir dizilim yapılmalıdır. Derslerin dizilimi aşamasında kullanılabilecek yöntemler, hedeflene çıktıya göre belirlenmelidir.

 

 

e-ÖĞRENME UYGULAMA PROJESİ

1.    İhtiyaç Analizi: Avukat Mail Büyükerman İlkokulu 2. Sınıf öğrencilerinin, yüz yüze yapılan İngilizce öğretimi için ders saatinin az oluşundan ve anne-babalarının yabancı dile becerilerine yeterince hâkim olmadıklarını verilen bilgiler doğrultusunda ve uygulamalar sonucunda bilmekteyiz. 2. Sınıf öğrencilerinin yabancı dil öğrenmek için daha fazla zaman ayırmaları ve yeterince tekrar yapabilmeleri gereksinim duyduğumuz durumlardır.

 

2.     Hedef Kitle Analizi: 2. Sınıf öğrencilerinin yaşadıkları yer/ortam, evde yapılacak öğretim için hazır bulunuşluk ve bilgi düzeyleri, e-öğrenme için bilgisayar ve internet vb. kullanma yeterlilikleri, tasarlanacak derse ayıracakları zaman,  e- öğrenme ortamına katılacakları yer ve evde anne- babalarının çocuklara destek olabilme durumları incelenmiştir.

 

3.    İçerik Analizi: Yapılan analizler sonucunda, çocukların, anne- babalarından da destek alarak kullanabilecekleri bir içerik hazırlanmıştır. Buna göre, görsel ve işitsel, görsel işitsel, video ve yazılı dökümanlardan oluşan, öğrenenlerin kendi seslerini de kaydedebildikleri ve çocukların kendilerine verilecek şifrelerle kullanabilecekleri bir web sitesi tasarlanmıştır. İçerik, öğrenenlerin öncelikle kouşma ve dinleme becerilerine hitap edecek şekilde düşünülmüştür.

 

4.    Öğrenme Çıktıları: Bu uygulama sonunda öğrenenler,

 

·         öğrendikleri yabancı dilde dinlediğini anlayabilecek

·         dinledikleri ve gördükleri arasında bağlantı kurabilecek

·         internet ortamında yabancı dil öğrenmeyi deneyimleyecek

·         dinlediklerini konuşma becerisine aktarabilecek

·         hedef dilde belirlenen konular çerçevesinde konuşabilecek

     

5.    Ders Dizilimi: Öğrenme süresi 1 dönemi kapsamaktadır. Yüzyüze ders süresince anlatılan konu ile ilgili içerik, her hafta öğreten tarafından web sitesine yüklenecek ve öğrencilerden bir sonraki derse kadar bu içeriğe çalışmaları istenecektir. Kullanılacak medya, haftanın konusuna göre belirlenecek olup, mutlaka dinleme ve konuşma becerilerine yönelik etkinlikler bulunacaktır. Değerlendirme, evde anne-baba tarafından okulda, yüzyüze eğitim esnasında öğretmen tarafından bilgi sınama yoluyla yapılacaktır.